|
| |
Belgica in de Vaticaanse archieven
Beschrijving:
De regestenlijsten en de microfilms betreffen de belgica in drie Vaticaanse archieven:
1. Het archief van de Congregatie van Buitengewone Kerkelijke Aangelegenheden (1878-1903) is ingedeeld in 'posizioni' of dossiers die chronologisch en doorlopend in 'fascicoli' of delen gebonden zijn. De omvang van een dossier kan zeer verschillend zijn. Zo bevat dossier 152 slechts één brief, een brief van Leopold II aan Leo XIII, terwijl dossier 151 alleen al 18 delen telt. Dit dossier behandelt samen met dossier 147 de Schoolstrijd en de daaropvolgende diplomatieke breuk tussen de Belgische regering en de H.-Stoel in 1880. Deze politiek-religieuze kwestie neemt meer dan de helft van het materiaal van dit fonds in beslag.
Onder de andere onderwerpen vermelden we de voorzieningen getroffen door de Congregatie om de goederen van religieuze orden in België veilig te stellen, de militaire dienstplicht, de kerkhovenkwestie, en diverse onderwerpen die meer in rubriek 256 van het archief van het Staatssecretariaat (zie aldaar) zouden thuishoren. Opvallend is het grote aantal originele brieven van de Brusselse nuntius. Ook zijn jaarlijkse rapporten over een specifiek onderwerp werden hier bewaard. Hieruit blijkt dat dit fonds een noodzakelijke aanvulling vormt op rubriek 256 van het Staatssecretariaat.
2. Het archief van de Brusselse nuntiatuur (1875-1916) bevat een goudmijn aan informatie, deels complementair aan het archief van het Staatssecretariaat, rubriek 256, en het archief van de Congregatie voor Buitengewone Kerkelijke Aangelegenheden. Tussen deze instellingen werd immers een drukke correspondentie gevoerd. In het nuntiatuurarchief treft men de minuten van de nuntius en de originelen van de staatssecretaris aan, terwijl in rubriek 256 de originelen van de nuntius zitten en de minuten van de staatssecretaris. In het nuntiatuurarchief bevindt zich ook alle achtergrondinformatie en de briefwisseling die de nuntius voor het opstellen van zijn rapporten naar Rome verzamelde, naast de weerslag van zijn contacten en activiteiten ter plaatse. Het archief van de Brusselse nuntiatuur is voor de periode 1875-1904 onderverdeeld per nuntius en geklasseerd in bundels ('buste'), waarin thematische dossiers ('posizioni') werden ondergebracht. Een aantal posizioni komen regelmatig terug b.v. verkiezingen, Sint-Pieterspenning, Romeinse congregaties enz... Andere dossiers hebben een 'tijdelijk' karakter zoals b.v. de Schoolstrijd, de zaak Dumont, de sociale kwestie e.a.
3. Het archief van het Staatssecretariaat (1878-1915) wordt verdeeld per jaar en elke jaargang onderverdeeld in rubrieken waarvan er 300 voorzien zijn. De rubriek-indeling maakt een onderscheid tussen interne en buitenlandse aangelegenheden. De buitenlandse aangelegenheden zijn grotendeels geografisch afgebakend en hieronder vinden we 'rubrica 256 = Aja-Bruxelles nunzia'. Deze rubriek bevat de briefwisseling van de staatssecretaris met de internuntius van Den Haag en de nuntius van Bru
| 1875 - 1946 | Archief |
BE/942855/
|
| |
|
| |
Archief familie Lammens-Verhaegen
Beschrijving:
Het archief van de familie Lammens-Verhaegen bestaat uit twee grote luiken. Enerzijds is er het archief van Jules Lammens, anderzijds zijn er de bescheiden van de nazaten in rechte lijn van Pierre-Théodore Verhaegen.
De papieren van Jules Lammens zijn onvolledig bewaard. Privaat-familiale documenten en enkele retro-akten (b.v. eigendomstitels), documenten betreffende zijn huwelijk met de jonggestorven Marie-Louise Minne (inclusief een ingebonden reisdagboek uit 1846), briefwisseling met familieleden als zijn dochters, bleven wel zorgvuldig bewaard. Zijn activiteiten in het kader van de ultramontaanse actie, zijn betrokkenheid in de katholieke partij en zijn senatorschap voor het arrondissement Kortrijk kregen een eerder beperkte neerslag. Al werden deze papieren reeds intens geconsulteerd, toch bevat het fonds nog onbekenden, bijvoorbeeld zijn dagboekjes als student aan de universiteit Gent. Als preciosum kan onder meer een fraai in kleur handverlucht neogotisch huldealbum naar aanleiding van de 50ste verjaardag van 'Le Bien Public' worden vermeld.
Het tweede deel, gevormd door de papieren van Eugène Verhaegen en diens echtgenote Florentine Nève, is uitgebreider, maar niet volledig. De kern van dit fonds betreft de briefwisseling van het echtpaar met hun kinderen. Blijkbaar zijn een deel van de zakelijke papieren van de liberaal-katholieke jurist en publicist Eugène Verhaegen eveneens verloren gegaan. Toch is er voldoende bewaard om zijn ideologische evolutie van liberaal naar meer democratisch reformistisch en uiterst gematigd ultramontanisme te bestuderen.
De hoofdmoot van het familiearchief wordt uitgemaakt door het archief van Arthur Verhaegen. Het is een voorbeeld van een exhaustief archiefbestand, wat niet uitsluit dat een deel ervan tijdens de Eerste Wereldoorlog verloren ging. Naast alle privaat-familiale documenten – waaronder bv. heel wat ontroerende brieven uit de periode van zijn gevangenschap tijdens de Eerste Wereldoorlog - bewaarde de protagonist zorgvuldig alle dossiers betreffende zijn betrokkenheid in de ultramontaanse actie (strijdgenootschappen, schoolstrijd, Sint-Lucasscholen), zijn engagement na 1886 in de gematigde christen-democratie (Congressen van Luik, Belgische Volksbond), inclusief zijn parlementaire activiteiten. Ook zijn aandeel in het katholieke opbouwwerk in Gent (Antisocialistische Werkliedenbond, Gilde van Ambachten en Neringen, Volksbank, Oost-Vlaamse Landbouwersbond) is op papier bewaard. Er is slechts één grote lacune: tot nader bericht werd zijn architectuurarchief niet teruggevonden. Een rijke bron vormt zijn uitgebreide knipselcollectie. In samenwerking met het persagentschap Havas kreeg Verhaegen alle persartikelen uit nationale of lokale dag- of weekbladen toegezonden waarin hijzelf of een van de door hem geleide organisaties ter sprake kwamen. Deze knipselcollectie werd door hem voorzien van de nodige bibliografische referenties en ingekleefd in een tiendelige reeks folianten.
| 1768 - 2004 | Archief |
BE/942855/712
|
| |